Dwór Ołtarzew

Opis

W połowie XIX wieku nabył Ołtarzew i osiedlił się tu Bronisław Ryx wywodzący się z flandryjskiej rodziny, o której przedstawicielach głośno było w XVIII wieku.

Franciszek Ryx, kamerdyner króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, został przez tego monarchę nobilitowany – i tak, choć rozpoczynał karierę jako fryzjer na dworze podkanclerzego litewskiego Michała Sapiehy, na dworze królewskim otrzymał tytuł starosty piaseczyńskiego oraz nadanie majątku Prażmów. Jego dziedzicem był Franciszek Ryx młodszy, określany w źródłach jako „synowiec” starszego. Niemniej istnieją przypuszczenia, że mógł być naturalnym synem samego króla. Wywodzący się z tak niezwykłej rodziny Bronisław osiadł w spokojnym Ołtarzewie, przy tzw. trakcie poznańskim. Za udział w powstaniu styczniowym pozbawiono go jednak tych dóbr i zmuszono do emigracji. Dopiero w 1906 roku Ołtarzew powrócił w ręce prawowitych właścicieli – syn Bronisława Jerzy odkupił dworek od władz carskich i zajął się remontem zdewastowanej budowli. Za jego czasów powstało tu założenie parkowe. Jerzy Ryx uczynił Ołtarzew centrum gospodarczym swych dóbr, przenosząc tu produkcję roślinną i hodowlę zwierząt z Prażmowa.

Chwilowa prosperity Ołtarzewskiego folwarku szybko osiągnęła swój kres – w 1915 roku żołnierze rosyjscy zniszczyli dwór i ograbili dobra, a w 1919 roku ich spadkobierca Andrzej Ryx poległ jako obrońca Lwowa. Krystyna Ryxówna, córka Jerzego, poślubiła Romana Olędzkiego, wnosząc mu majątek ołtarzewski w posagu. Wspólnie rozwijali tu ogrodnictwo. Olędzcy utracili jednak Ołtarzew wraz z wybuchem drugiej wojny światowej. Ich jedyny syn, noszący po stryju imię Andrzej, stracił życie w Auschwitz. Niszczejący dwór w 2006 roku nabyli obecni właściciele – działa tu dom weselny. Obchodząc budynek dookoła, warto zwrócić uwagę na nieotynkowane fragmenty południowej i wschodniej ściany – wciąż widoczne są tam ślady po kulach z 1939 roku. Niedaleko rośnie też dąb zasadzony ręką Andrzeja Ryxa.

Tagi

Audio guide

Szczegóły